ÖLÇÜLER

ÖLÇÜLER

Metre : Uzunluk ölçüsü temel birimi metredir. Metre, m ile gösterilir.
Metreden büyük olan uzunluklar metrenin katları ile, metreden küçük olan uzunluklar da metrenin as katları ile ölçülür. Metrenin kat ve as katları, onar onar büyür ve onar onar küçülür.

Metrenin Katları             Metrenin as katları

Dekametre (dam)          Desimetre (dm)
Hektometre (hm)           Santimetre (cm)
Kilometre (km)              Milimetre (mm)

UYARI :
  1. Büyük birimler küçük birimlere çevrilirken her basamak inişte 10 ile çarpılır.
  2. Küçük birimler büyük birimlere çevrilirken her basamak çıkışta 10 a bölünür.

Örnek : 1000 m = 1 km
            100 m = 1 hm
             0,1 m = 1 dm

 ALAN ÖLÇÜLERİ 

Alan ölçüsü temel birimi metrekaredir.

Metrekare : Kenarlarının uzunluğu birer metre olan karesel bölgenin alanına 1 metrekare denir. Metrekare m2 biçiminde gösterilir.
Uzunluk birimlerinin sonuna kare sözcüğü eklenirse, metrekarenin katları ve as katları elde edilir. Metrenin katları ve as katları, yüzer yüzer büyür ve yüzer yüzer küçülür.

Metrekarenin katları :

Dekametrekare (dam2)
Hektometrekare(hm2)
Kilometrekare (km2)

Metrekarenin as katları :

Desimetrekare (dm2)
Santimetrekare (cm2)
Milimetrekare (mm2)

UYARI :
  1. Büyük birimler küçük birimlere çevrilirken her basamak inişte 100 ile çarpılır.
  2. Küçük birimler büyük birimlere çevrilirken her basamak çıkışta 100 e bölünür.

Örnek : 42,5 m2 = 0 0,425 dam2
            42,5 m2 = 4250 dm2

ARAZİ ÖLÇÜLERİ

Bağ, bahçe ve tarla gibi arazilerin yüzeylerini ölçmede ar, dekar, hektar gibi birimler kullanılır. Bu birimlere arazi ölçüsü birimleri denir. Arazi ölçüsünün temel birimi “ar” dır. Ar    a    ile  gösterilir.

1 ar = 100 m2 dir.

Arın Katları ve As Katları

Arazi ölçüsü birimleri onar onar büyür ve onar onar küçülür.


“Ar” ın katları                 “Ar” ın as katları

dekar (dönüm) (daa)      desiar (da)
hektar (ha)                    santiar (ca)

UYARI :
  1. Büyük birimler küçük birimlere çevrilirken her basamak inişte 10 ile çarpılır.
  2. Küçük birimler büyük birimlere çevrilirken her basamak çıkışta 10 a bölünür.


Örnek : 10 a = 1000 m2
            100 a = 10 000 m2
             1 dekar = 1 dönüm = 1000 m2


HACİM ÖLÇÜLERİ

Hacim ölçüsünün temel birimi metreküptür.
Metreküp, m3 biçiminde gösterilir.

Metreküp : Her ayrıtının uzunluğu birer metre olan küpün hacmine 1 metreküp denir.

Metreküpün katları ve as katları

Metreküpün katları ve as katları, biner biner büyür ve biner biner küçülür.

Metreküpün katları :

Dekametreküp (dam3)
Hektometreküp(hm3)
Kilometreküp (km3)

Metrekarenin as katları :

Desimetreküp (dm3)
Santimetreküp (cm3)
Milimetreküp (mm3)

UYARI :
  1. Büyük birimler küçük birimlere çevrilirken her basamak inişte 1000 ile çarpılır.
  2. Küçük birimler büyük birimlere çevrilirken her basamak çıkışta 1000 e bölünür.

Örnek : 0,75 dam3 = 750 m3
            0,75 dam3 = 750 000 dm3

SIVI ÖLÇÜLERİ

Gazyağı, zeytinyağı, süt, gibi sıvı maddeler litre ile ölçülür. Litre, sıvı ölçüsünün temel birimidir. Litre l ile gösterilir.

1 litre = 1 dm3 tür.

Litrenin Katları ve As Katları

Litrenin katları ve as katları, onar onar büyür onar onar küçülür.

Litrenin Katları               Litrenin As Katları

Dekalitre (dal)               Desilitre (dl)
Hektolitre (hl)                Santilitre (cl)
Kilolitre (kl)                   Mililitre (ml)

UYARI :
  1. Büyük birimler küçük birimlere çevrilirken her basamak inişte 10 ile çarpılır.
  2. Küçük birimler büyük birimlere çevrilirken her basamak çıkışta 10 a bölünür.

Örnek : 2,8 l = 28 dl
            2,8 l = 0,28 dal

KÜTLE  ÖLÇÜLERİ

Kütle ölçüsü temel birimi kilogramdır.
Artı 4 derecedeki 1dm3 saf suyun kütlesine 1 kilogram denir.
Kilogram, kısaca kg ile gösterilir.

1kg lık kütlenin binde birine 1 gram denir.
Gram, kısaca g ile gösterilir.

Gramın Katları ve As Katları

Gramın kat ve as katları, onar onar büyür ve onar onar küçülür.

Gramın Katları               Gramın As Katları

Dekagram (dag)            Desigram (dg)
Hektogram (hg)             Santigram (cg)
Kilogram (kg)                Miligram (mg)

UYARI :
  1. Büyük birimler küçük birimlere çevrilirken her basamak inişte 10 ile çarpılır.
  2. Küçük birimler büyük birimlere çevrilirken her basamak çıkışta 10 a bölünür.

Kilogramdan büyük kütle birimleri de vardır.

A)      Kental (q) = 100 kg
B)      Çeki (ç) = 250 kg
C)      Ton (t) 0 1000 kg dır.


Örnek : 0,5 dag = 5 g
            0,5 dag = 0,05 hg

Brüt kütle : Bir kabın boş kütlesi ile içerisine doldurulan maddenin kütlesi toplamıdır.
Net Kütle : Yalnız kaba konulan maddenin kütlesidir.
Dara : Kabın boş durumundaki kütlesidir.

Brüt Kütle = net kütle + dara
Net küte = brüt kütle – dara
Dara = brüt kütle – net kütle

ZAMAN ÖLÇÜLERİ

Zaman, saat adını verdiğimiz ölçü aracı ile ölçülür. Zaman ölçüsünün temel birimi saattir. Saat kısaca sa ile gösterilir.
Saatten başka zaman ölçüsü birimleri de vardır. Bunlar gün, hafta, ay yıl, yüzyıl, dakika, saniyedir.

1 gün = 24 saattir.

Saatten küçük ölçü birimleri :

Dakika : 1 saatlik sürenin altmışta birine dakika denir. Dakika dk ile gösterilir.
Saniye : 1 dakikalık sürenin altmışta birine saniye denir. Saniye sn ile gösterilir.

1 sa = 60 dk
1 dk = 60 sn

Saatten büyük ölçü birimleri

1 gün 24 sa
1 hafta 7 gün
1 ay 30 gün veya 31 gün (Şubat ayı 28 veya 29 gün olur)
1 yıl = 365 gün (4 yılda bir 366 gün olur)
1 asır (yüzyıl) = 100 yıl

Artık yıl : Şubat ayının 29 gün olduğu yıllara artık yıl denir. Artık yılı gösteren sayılar, 4 ile tam bölünür.
Örneğin : 1984, 1988, 1992…. Gibi yıllar artık yıllardır.

Örnek :

2 güne 5 sa kaç dakika eder? 2 gün = 2 x 24 = 48 sa
                                                                  = 60 x 48 = 2880 dk dır.
                                             5 sa = 5 x 60 =300 dk dır.
                                             2 güne 5 sa = 2880 + 300 = 3180 dk dır.

Zaman ölçüsü birimlerinde toplama :
  1. Aynı birimler alt alta yazılıp toplanır.
  2. Küçük birimler, gerekiyorsa büyük birime çevrilir ve eklenir.

      10 sa  40 dk
   +   5 sa  50 dk
      15 sa  90 dk    = 16 sa 30 dk

Zaman ölçüsü birimlerinde çıkarma :
  1. Aynı birimler alt alta yazılıp çıkarılır.
  2. Gerekiyorsa büyük birimden bir birim alınarak bir alt birime çevrilir ve eklenir.

     15 sa 47 dk 35 sn
  -    8 sa 35 dk 18 sn
       7 sa 12 dk 17 sn  bulunur.

Üçgenin Çevresi : Üçgenin çevresinin uzunluğu, kenarlarının uzunlukları toplamına eşittir.
Karenin Çevresi : Karenin çevresinin uzunluğu, bir kenarının uzunluğunun 4 katına eşittir.
Dikdörtgenin Çevresi : Dikdörtgenin çevresinin uzunluğu kısa kenar ve uzun kenarının toplamının 2 katına eşittir.

Karenin Alanı : Kenar uzunluğunun kendisi ile çarpımına eşittir. (Alan = kenar x kenar)
Dikdörtgenin Alanı : Kısa kenar ile uzun kenarın uzunlukları çarpımına eşittir. ( Alan = Kısa kenar x Uzun kenar)
Dik Üçgenin Alanı : İki dik kenarının uzunlukları çarpımının yarısına eşittir.

Küpün Hacmi : Kenar uzunluğunun 3 defa çarpımına eşittir. (Hacim = kenar x kenar x kenar)
Dikdörgenler Prizmasının Hacmi : Hacim  = Kısa kenar (Genişlik) x Uzun Kenar (uzunluk) x yükseklik






















zaman:
Etiketler:

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder

Kaydol: Kayıt Yorumları (Atom)